Әрбір ата-ана тек ауызша нұсқаулар беру арқылы балаңыздан қажетті нәтижеге қол жеткізу әрдайым мүмкін емес екенін түсінеді. Кем дегенде, мұндай тактика әзірге жұмыс істейді, содан кейін олар біртіндеп өз күштерін жоғалта бастайды. Көпшілігіміз баланың бойында еңбексүйгіштікті тәрбиелеу керек деп ойлаймыз. Келіңіздер, бұл солай ма?
Ерте балалық шақта нәресте өте белсенді. Кейде оны жұмыс істеуге дағдыландырып, біз оның тынымсыз энергиясын дұрыс бағытқа бағыттаймыз. Сонымен қатар, қарапайым тапсырмаларды орындау арқылы бала қиындықтарды жеңуге үйренеді, табандылыққа, шыдамдылыққа үйренеді. Сонымен қатар, осы жаста өте байсалдылықты талап етпеу және күту керек. Сіз түсінуіңіз керек, ересек адам да әрдайым еңбекқор және кез-келген тапсырманы орындауға жауапты емес. Сондықтан баланы оқытуға тырысып, оған кемшіліктерді шыдамдылық пен табандылықпен көрсету керек. Тітіркену мен тым талапшыл болу оны тек итермелейді.
Неден бастау керек?
Екі жаста сәбилер қазірдің өзінде өздерін киюге тырысуда. Баланың шілтерін дұрыс байлап қоюы немесе көйлегін барлық түймелермен түйістіруі үшін бір жылдан астам уақыт қажет болуы мүмкін, бірақ қарапайым тапсырмалар, мысалы, бас киім немесе куртка кию, ол қазірдің өзінде өзі істей алады. Бес-алты жасар бала үйді немесе ауланы жинауға көмектесе алады. Сіз оны жігерлендіріп, бірдеңе шықпай жатса көмектесуіңіз керек, өйткені сәтсіздіктер оны ренжітуі мүмкін. Және кез-келген жағдайда, баланы асықпаңыз, шыдамды болыңыз. «Асығыңыз», «тезірек тамақтаныңыз». Бұл қатынас біртіндеп баланың бойында қыңырлық пен наразылық туғыза бастайды. Бала бәрін жақсы жасаудың орнына, ата-анасының тітіркенуін тудырғанымен, оған қарамастан қазуды бастайды.
Әрине, сіз баланың мүмкіндіктерін ескеруіңіз керек. Шамадан тыс физикалық жүктеме омыртқаның сарқылуын немесе қисаюын тудыруы мүмкін. Сондықтан 6-7 жастағы балаңызды ауыр заттарды алып жүруге мәжбүрлемеңіз. Бұл жақсылыққа апармайды.
Баланың бойында еңбекке деген сүйіспеншілікті, кез-келген кәсіпте жетістікке жетуге деген ұмтылысты қалыптастыру маңызды. Бұдан ол ләззат алады. Өзіңіз білетіндей, біз не істегенді ұнатамыз, біз оны қайта-қайта жасаймыз.
Бұған қалай қол жеткізуге болады?
Мектепке дейінгі жастағы жұмыс көбінесе ересектердің ісіне еліктеуге тырысады. Шығармашылықпен айналысыңыз және не істейтініңізді ойынға айналдырыңыз. Мысалы, ойыншықтарды тазалауды барлық ойыншықтарды төсекке жатқызу деп ойлауға болады. Автокөліктерді «гаражға» айдауға болады. Бала бұл ойынға тәуелді болады, сіз екеуіңіз үшін жақсы уақыт өткізесіз. Бірақ шамадан тыс қысым зиянды болуы мүмкін, сондықтан бәрін біртіндеп жасау керек.
Орнату
Балаға оның жұмысы өте маңызды екенін көрсету маңызды. Мысалы, сіз кір жуатын болсаңыз, оған қуыршақтың киімін жууды ұсыныңыз. Бұл жағдайда нәресте мұны мұқият жасайтындығын және зығыр матаның таза екендігіне көз жеткізу керек. Егер бірінші рет нәтиже шықпаса, оны мақтаңыз және жұбатыңыз: «уайымдамаңыз, ертең бұл одан да жақсы болады». Бұл сіздің балаңызды жасалған жұмысқа қуантады.
Біз жіберген қателіктер
Балаңызды ешқашан мезгіл-мезгіл жұмыс істеуге үйретпеңіз. Ол үшін жауапкершіліктің «тізімін» жасаңыз. Оған, мысалы, төсегін күн сайын жинауға немесе пәтерде еден сыпыруға тура келсін. Мұндай тапсырмалар оның бойына жауапкершілікті, сана мен тәртіпті қалыптастырады. Бірақ бұл оған ересек кезінде өте пайдалы.
Кейбір ата-аналар баланың еңбек тәрбиесінің жоқтығын бұған уақытының болмауымен ақтайды. Олар көбінесе сол немесе басқа жұмысты өздері жасауға тырысады, өйткені олар бала мұны әлдеқайда ұзақ жасайды деп санайды. Мұндай қатынас ересектерді тітіркендіріп, жалқаулықты дамытады. Егер сіз шыдамдылық танытып, нәрестеге әлі де өзін көрсетуге мүмкіндік берсеңіз, онда үш-төрт жаста сіздің балаңыз колготки киеді, аяқ киім киеді, көмек сұрамай және ашуланбайды.
