Әрбір адамның өмірінде сіз өзіңіздің іс-әрекеттеріңіз үшін жауап беруіңіз керек және сіз өзіңіз шешім қабылдауыңыз керек болатын кез келеді. Бірақ ересектердің барлығында да осындай дағды берілмеген. Көбінесе бұл проблема бала кезінен басталады. Әрине, бәрінде ұқсас таныс адам болады. Балаңызды осылай көргіңіз келе ме, жоқ па деп ойлаңыз? Ол өзіне сенімді, табысты және құрметті адам ба? Баланың өз бетінше өсуі үшін оның жай өсуі жеткіліксіз. Мұны үйрету керек.
Сізге, ең алдымен, балаға қойылатын өз талаптарын қарау керек. Сіз оған таңдау құқығын бересіз бе? Кішкентайдан бастаңыз: таңғы асқа не жеу керек немесе қандай шұлық кию керек. Біртіндеп шешімді балаға сеніп тапсыруға болатын мәселелердің ауқымы ұлғаяды.
Алғашында балаңызға таңдау нұсқаларын беру өте қажет екенін ұмытпаңыз. «Таңертеңгілік асқа не пісіру керек?» Деген сұрақ қоя отырып, оған жауап ретінде торт, кәмпит немесе басқа да ерекше дәмді нәрсе алуға болады. Баланың өмірінің бірнеше жылында бұл сұрақ келесідей болуы керек: «Сіз таңғы асқа қандай ботқа алғыңыз келеді: қарақұмық немесе сұлы майы?». Сонда бала мүмкін нұсқалардың ішінен таңдауды үйренеді. Кейінірек ол өзінің адекватты нұсқасын ұсына алады.
Тәуелсіздіктің екінші жағы - сіздің таңдауыңыз үшін жауапкершілік. Бала өз таңдауының салдарын қабылдауға үйренуі керек. Әрине, алдымен оған ата-анасының көмегі қажет болады. Әйтпесе, ол жазғы ыстықта жүннен жасалған шұлық киюдің қажеті жоқ екенін түсінбейді, себебі оларда ыстық. Егер сіз мұндай эксперименттерге себептерін түсіндірместен тыйым салсаңыз, онда бұл балаға ата-ананың ақылға қонымсыз қыңырлығы сияқты көрінеді, одан басқа ештеңе жоқ. Бірақ оларда жарты сағатты өткізгеннен кейін, бала алып тастайды және келесі жолы ата-аналардың ескертулеріне үлкен сенім артады, өйткені ол олардың дұрыстығын эмпирикалық түрде тексеріп қойған.
Балаға тәуелсіздік беру және оның ата-анасын бақыламау өте қиын болуы мүмкін. Бірақ ата-ана болу қиын жұмыс. Кейде бала үшін өзіңіздің жан тыныштығыңызды құрбан етуге тура келеді. Бұл дәл солай. Шынында да, сүйікті балаңыздың әр қадамын бақылау арқылы онымен бәрі жақсы екеніне, оның денсаулығы мен әл-ауқатына ештеңе қауіп төндірмейтініне сенімді болу оңайырақ. Мұны баланың игілігі үшін жасау керек екенін есте ұстаған жөн. Ақыр соңында, ата-аналар онымен өмір бойы бірге бола алмайды. Сүйіспеншілікке толы ата-аналардың қолынан келетін ең жақсы нәрсе - оны тәуелсіз ересек өмірге дайындау.
