Дамуында артта қалған балалардың ата-аналары педиатрға өздерінің мазасыздықтары туралы айтады: нәресте өз құрдастары сияқты жүрмейді. Ол өзгелер қиындықсыз орындайтын қарапайым жаттығуларды жасамайды, 3 айда күлмейді, 3-те сөйлемейді, мектеп материалын сіңірмейді және т.б.
Дамудың кешеуілдеу себептері
Бірдеңе жасамас бұрын, дамудың артта қалу себебін табу керек. Ата-аналар проблемаларды өздігінен шешуге тырыспауы керек, олар мамандармен байланысу керек. Күшті артта қалушылық дұрыс тәрбиесіз (ата-ана балаға аз көңіл бөледі немесе керісінше, оны шектен тыс қамқорлайды), психиканың ерекше дамуы (жүктілік және босану кезінде асқынулар болған болса), биологиялық себептермен (өткен инфекциялар, тұқым қуалайтын аурулар).
Баланың құрдастарының дамуына үлгеруінің себебін білу жеткіліксіз. Мамандар (психиатр және невропатолог) емтихан тағайындауы және диагноз қоюы керек. Осыдан кейін ғана күрделі емдеу басталуы мүмкін.
Егер бала дамуында артта қалып жатса, қандай мамандарға хабарласуым керек?
Психологтар ақыл-ойдың артта қалуының бірнеше түрін ажыратады: психологиялық инфантилизм, соматикалық шығуының кешігуі, дамуға әсер ететін нейрогендік мәселелер, соматикалық шығу себептері және органикалық ауытқулар.
Психологиялық инфантилизмді тек балалар психологы немесе психиатр анықтай алады, бірақ тіпті тәжірибелі мамандар оны дұрыс тәрбиесіз және өзін-өзі ұнатпауымен шатастырады. Емдеуді психолог тағайындайды, әдетте, баланың мінез-құлқы психиатр және дефектологпен жүйелі сессиялар арқылы түзетіледі.
Соматикалық шығу тегі артта қалған балалар ата-аналарының шектен тыс қорғанысында болады. Бала тәуелсіз емес, ол қоршаған ортаға қалай әсер ету керектігін білмейді, жаңа ортадан қорқады, шешім қабылдай алмайды. Дамудың кешеуілдеуін өтеу үшін отбасы психолог пен мұғалімге жүгінуі керек, ал бұрынғы ата-аналармен жұмыс жасауы керек.
Органикалық бұзылулар - бұл мидың және жүйке жүйесінің жұмысындағы патологиялар. Олардың орнын толтыру қиын, күрделі емдеу қажет.
Дамудың ауыр артта қалуының нейрогендік себептері қолайсыз отбасылық климаттан немесе баланың психологиялық жарақатынан туындайды. Мидың жұмысында қиындықтар жоқ, бірақ мінез-құлық реакциялары нашарлайды. Бұл жағдайда психологтың, мұғалімнің және дефектологтың көмегі қажет.
Баланың дамуының кешеуілдеуінің алғашқы белгілерінде ата-аналар дереу мамандардан көмек сұрауы керек. Невропатологқа немесе психологқа баруды неғұрлым ұзақ уақытқа қалдырсаңыз, емдеу соғұрлым қиын болады.
