Қалыпты даму кезінде балалар кейде сөйлеуді меңгеруде қиындықтарға тап болады. Сөйлеудің барлық құрылымы - лексика, грамматика, фонетика - және жеке элементтер де әсер етуі мүмкін. Кең таралған мәселе - бұл дыбыстардың айтылуының бұзылуы.
Нұсқаулық
1-қадам
Баланың сөйлеуі жақсы дамып, сөйлеуді есту мен дұрыс айтуын қалыптастыру үшін сіздің сөйлеуіңіз үлгі болатынына көз жеткізіңіз. Туылғаннан бастап әр минутты пайдаланып, балаңызбен мүмкіндігінше сөйлесіңіз. Кәдімгі әрекеттерді жайбарақат, сүйіспеншілікпен жүргізіңіз: не істейтініңізді айтыңыз, баланың айналасындағы заттарды атаңыз. Нәресте шоғырлануды, дауысты тыңдауды, оған реакцияны үйренеді.
2-қадам
Балаға жиі күлімсіреңіз, әндер айтыңыз. Дауыстың тембріне, дауыс ырғағына, әуеніне әсер ете отырып, нәрестеде ауызша құлақ пайда болады. Баланың күлкісі, оның күлкісі және бірінші жауап беретін вокалды еліктеуі сіздің сыйыңыз болады. Ол шығарған дыбыстарды қайталаңыз, сонда сәби сізге тағы да күлімсіреп жауап береді.
3-қадам
Бала кезіңізден сүйікті әндеріңіз бен өлеңдеріңізді есіңізде сақтаңыз: питомниктер, бесік жыры, санамақ өлеңдер. Оларды ойындарда және басқа жағдайларда қолданыңыз: тамақтану, уқалау, жуыну, ұйықтау кезінде.
4-қадам
Өмірдің алғашқы айларынан бастап нәрестенің жалпы моторикасын және саусақтардың қозғалғыштығын дамытуға назар аударыңыз. Ми қыртысында артикуляциялық аппараттың қолдары мен мүшелерінің (ерін, тіл, жақ, жұмсақ таңдай) қозғалысына жауапты орталықтар жақын маңда орналасқан. Сіз өзіңіздің ұсақ моторикаңызды жетілдіре отырып, сіз балаңыздың артикуляциясын дамытудың негізін жасайсыз.
5-қадам
Саусақ ойындарын ойнау: «Ақ жаулықты шаһар», «Ладушки», «Сұр қоян отыр және құлағын шайқайды», «Мүйізді ешкі бар». Саусақтарды жаттықтырудан басқа нәресте әндер мен питомниктердің өлеңдерін тыңдау және түсіну, ырғақты ұстау қабілеттерін дамытады. Өте кішкентай балалар үшін қолыңызды сипаңыз, саусақтарыңызды бүгіңіз және бүктеңіз.
6-қадам
Бала алғашқы сөздерді айта бастаған кезде, қоршаған заттардың атауларына байланысты сөздік қорын кеңейтіңіз. Таза сөздермен сөйлеңіз. Сіз жеңіл деп аталатын сөйлеуді қолдана аласыз: автомобиль - «bb», ит - «ав-ав» және т.б. Бірақ мұндай сөйлеуде ұзақ уақыт тұрып қалмаңыз және жеңілдетілгенмен бірге тақырыптың толық атауын беріңіз.
7-қадам
Дұрыс айтылу үшін нәрестеге тыныс алу және артикуляциялық аппараттың қозғалғыштығы жақсы қажет. Тыныс алуды дамыту үшін мақта шарларын үрлеңіз: оларды «қақпаға» айдап салыңыз - көпіршіктер немесе қораптар. Баллондарды бірге үрлеңіз, оларды қағазға жіберіңіз, оларды бассейнге жіберіңіз. Артикуляция аппаратын ойын әдісімен жаттықтыру үшін айна алдында арнайы жаттығулар жасаңыз.
8-қадам
Төрт-бес жасқа дейін айтылу кемшіліктері физиологиялық сипатта болады. Бірақ егер олар ұзаққа созылса, маманнан көмек сұраңыз. Логопедке екі-үш жасар сәбиді көрсету артық болмайды, тіпті алаңдауға себеп болмаса да. Осы жаста физиологиялық нормаларға сәйкес келмейтін осындай сөйлеу бұзылыстарын анықтауға болады. Түзетуді неғұрлым ерте бастасаңыз, нәтиже соғұрлым сәтті болады.
